Atypische antipsychotica bij ouderen ook in praktijk risicovol
Ouderen lopen bij het gebruik van quetiapine, risperidon en olanzapine risico op nierschade en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen. Een Canadese populatiestudie bevestigt daarmee het eerder in klinische trials veronderstelde effect ook in de dagelijkse praktijk
(Ann Intern
Med. 2014;161:242-8).
In de zorg voor ouderen met gedragsproblemen door bijvoorbeeld dementie krijgen ook mensen zonder psychotische klachten regelmatig antipsychotica voorgeschreven. Diverse patiëntbeschrijvingen suggereren echter een verband tussen het gebruik van atypische antipsychotica en het optreden van acute
nierschade. Dit risico is een van de redenen waarom artsen bij kwetsbare ouderen bij voorkeur klassieke middelen zoals haloperidol voorschrijven, maar de gevaren waren nooit goed gekwantificeerd.
Uit de zorgregistratiedatabase van Ontario selecteerden Joseph Hwang (London Health Sciences Centre, Ontario) en collega’s alle 66-plussers die in die staat in de periode 2003-2011 voor het eerst quetiapine, risperidon of olanzapine voorgeschreven kregen. Van hen konden ze uiteindelijk 97.777 patiënten matchen met zo veel mogelijk gelijkwaardige personen uit de database die geen atypisch antipsychoticum gebruikten of recent hadden gebruikt.
Risperidon was met een voorschrijvingspercentage van 45,7% het populairste atypische antipsychoticum, gevolgd door quetiapine (35,3%) en olanzapine. De gemiddeld 80,7-jarige patiënten kregen het middel in 82,2% van de gevallen via de huisarts, en liepen daarmee een 1,73 keer groter risico om in de eerste 90 dagen met acute nierschade in het ziekenhuis te belanden dan controlepatiënten. Voor een subgroep van de personen in de database was ook informatie over de creatininespiegel beschikbaar, waarmee de onderzoekers bevestigden dat het verhoogde risico niet alleen de ouderen met een pre-existent slechte nierfunctie betrof. Verder bleek dat gebruikers van de atypische antipsychotica significant vaker met hypotensie, urineretentie, longontsteking of hartproblemen in het ziekenhuis belandden en dat de dosis daarbij niet belangrijk was. Het vermijden van atypische antipsychotica bij ouderen is dus verstandig.
Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (September 2014)
Reacties: