Home / Aandoeningen / ...

De Escherichia coli bacterie en STEC en EHEC


De colibacterie (Escherichia coli) is een normale "goedaardige" bewoner van het maagdarmkanaal die o.m. voor de vertering zorgt en zorgt voor een barrière voor andere soorten bacteriën die wel ziekte kunnen veroorzaken. Als de E. colibacteriën op andere plaatsen in het lichaam komen kunnen ze wel degelijk gevaar opleveren, als gemuteerde vormen van deze bacterie het lichaam binnendringen kan dat ook gevaar opleveren. Gemuteerde vormen zoals EHEC en STEC kunnen zeker ziektegevallen veroorzaken. Afhankelijk van het type kan een infectie leiden tot meer of minder ernstige verschijnselen. In de meeste gevallen gaat het om maagdarmproblemen zoals misselijkheid, braken en diarree. Ernstige gevallen kunnen ook gepaard gaan met bijvoorbeeld vermindering van de nierfunctie en bloedafbraak (HUS, het Haemolytisch Uremisch Syndroom). 

Wat is EHEC?
Enterohaemorrhagische Escherichia coli (EHEC) zijn alle typen ziekmakende E. colibacteriën die kunnen leiden tot diarree gemengd met bloed. De benaming geeft aan dat de bacterie de darm aantast (entero) waarbij bloederige ontlasting (haemorrhagisch) wordt geproduceerd.
Een specifieke groep uit de EHEC-bacteriën vormen de STEC-bacteriën. E. coli O104;H4 behoort tot de STEC-bacteriën. 
Meer informatie over EHEC-bacteriën vindt u op de sites van de Wereldgezondheidsorganisatie, en het RIVM.


Wat is STEC?
Sommige ziekmakende E. colibacteriën zijn bovendien in staat gifstoffen, toxinen, te produceren. De Shiga toxine producerende E. colibacteriën worden STEC genoemd. 
Afhankelijk van hun ziekmakende eigenschappen bestaan er veel typen STEC waarvan de O 157;H7 de meest bekende is. Een infectie kan leiden tot voedselvergiftiging. Het type O 104;H4 wordt in verband gebracht met de grootschalige uitbraak in Duitsland in mei 2011.


De eerste tekenen van voedselvergiftiging met Escherichia coli worden meestal na 3 tot 4 dagen opgemerkt. De verschijnselen zijn: last van buikkramp, soms met bloederige diarree. Deze verschijnselen kunnen een aantal dagen aanhouden. 
Ernstige consequenties
Bij kinderen tot 5 jaar of mensen met een hoge leeftijd kunnen de gevolgen ernstiger zijn; naast een bloederige, dikke darmontsteking kan een infectie in 5 tot 15% van de gevallen leiden tot problemen met bloedafbraak en tot aantasting van de nierfunctie (HUS).

Omdat infecties met STEC vaak veroorzaakt worden door consumptie van onvoldoende verhit vlees staat de infectie bekend als de ‘hamburgerziekte’. Ze heeft deze naam gekregen omdat vooral in de Verenigde Staten ongare hamburgers de ziekte hebben veroorzaakt. Barbecuen kan hierbij een rol spelen. Ook via salami heeft bijvoorbeeld E. coli O 157;H7 voor besmetting gezorgd. 
60 tot 75% van de besmetting met EHEC en STEC vindt plaats tussen juni en september. Een verklaring hiervoor is dat in deze periode vaker wordt gebarbecued, gezwommen en (kinder)boerderijen worden bezocht.

 

Resistent voor antibiotica
Tegen EHEC-besmetting is geen vaccin voorhanden. Behandeling met antibiotica heeft vooralsnog geen aangetoond effect. De bacterie is uitermate agressief en resistent tegen veel soorten antibiotica. Sterker nog: sommige soorten antibiotica kunnen het risico op complicaties zoals HUS vergroten. Op dit moment worden daarom alleen de symptomen van de infectie behandeld: men probeert uitdroging door diarree te voorkomen door de vocht- en zouthuishouding in balans te houden en behandelt een eventuele hoge bloeddruk.


Wat kunnen consumenten doen?

Enkele tips om een besmetting met Escherichia coli te voorkomen:

Goede hygiëne extra belangrijk om de verspreiding ervan tegen te gaan.

 

Enkele tips van het RIVM:


Handen wassen

Was de handen tenminste 15 seconden met water en zeep en droog ze daarna goed af met een schone, droge doek, een papieren handdoekje of keukenrol

Toiletgebruik/reinigen toilet

Douchen/afdrogen

Bereiden van voedsel

Bronnen:

nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit

RIVM

                                              Printen